Dzieje Palowic

Dzieje wsi Palowice, od czasów najdawniejszych, aż po rok 1818, zwiazane były z księstwem raciborskim. Od 1818 r ,kiedy utworzono powiat rybnicki, losy wsi aż do zniesienia struktury Polski powiatowej były związane z tym powiatem.

Obecnie, po wprowadzeniu reformy administracyjnej znów należą do powiatu rybnickiego. Pierwszy urzędowy dokument o Palowicach pochodzi z 1308 roku i sporz±dzony był w Raciborzu.

Najstarszym przysiółkiem Palowic jest Hochołóg, oddalony o 1 km na południe od wsi. Tam już w roku 1308 istniał młyn, staw młyński. Najdalej na południe wysuniętym przysiółkiem wsi był Łanuch. Na mapach z tego okresu jest tam młyn, parę domów i dwa stawy: Garbocz, Łanuch. Przez Palowice prowadzi prastara droga handlowa, będąca odcinkiem odwiecznego szlaku handlowego z Polski na Morawy i dalej do krajów południowych, wiodła ona z Gliwic do Żor i była wymieniana w dokumentach z 1308r. Na tej drodze przy grobli zostało założone w 1433r. ksiażęce cło drogowe, które w 1603r. nabyło miasto Żory. W życiu wiejskim w tym okresie można było wyróżnić: kmieci (siodłaków ), zagrodników i komorników Sołtysów nazywano wówczas włodarzami (Drabina, 1998).

W 1736r. w granicach wsi były trzy czynne młyny, jeden w centrum wsi na "Kanarze'', drugi na Łanuchu i trzeci Hochołogu. Podstawowym źródłem utrzymania ludności wiejskiej było zboże i jego przetwory. Podstawowy artykuł spożywczy, jakim jest dziś ziemniak, nie był znany wtedy na śląsku. Pierwsze wzmianki o jego uprawie pochodzł z początków XVIII wieku. Dopiero w 1734r. sprowadzeni z Saksonii, do pszczyńskich hut, robotnicy przywieźli ze sobą ziemniaki i przyczynili się do ich spopularyzowania. Innym źródłem utrzymania i handlu była gospodarka rybna, na terenie Palowic było około 11 stawów hodowlanych. W wieku XVII i XVIII w tej miejscowości istniały dwa folwarki, z których jeden znajdował się w środku wsi, drugi na Wytrzęsowie. Majątkami zarządzał dziedzic, mający swą siedzibę w Palowicach ( istniejący do dziś dworek). Przy folwarkach istniały sporych rozmiarów owczarnie. Z miejscowością związany był przemysł hutniczy, którego początki sięgają pierwszej połowy XVIII wieku.

W roku 1740 istniała kuźnia i fryszerka nad Jesionką i Łanuchem. W 1835r. nastąpiła zmiana w technologii wytopu, wybudowano wtedy dwa wysokie piece i powstała huta, której nadano nazwę " Waleska''. Produkcja trwała do 1855 roku. W 1880 r. zaczęto budowę linii kolejowej Orzesze - Żory, a oddano do użytku 1 września 1884 r. Początki szkolnictwa w Palowicach przypadają na rok 1828.Nauka odbywała się w zaadaptowanym budynku po byłej karczmie. Dopiero w 1863 r. otwarto budynek szkolny murowany jednokondygnacyjny, do którego w 1899 r. dobudowano piętro i w tym kształcie przetrwał do dnia dzisiejszego, do niedawna mieściło się w nim przedszkole.

W okresie międzywojennym miejscowa ludność utrzymywała się w większości z rolnictwa, niektórzy tylko pracowali w kopalniach i hutach. Obecnie większość mieszkańców utrzymuje się z pracy w okolicznych kopalniach i hutach, tylko dla nielicznych żródłem utrzymania jest rolnictwo. Jednym z ważniejszych wydarzeń w powojennych dziejach wsi było oddanie do użytku, wybudowanego częściowo w czynie społecznym, nowego budynku szkolnego. Miało to miejsce 10 października 1965 roku. Innym ważnym momentem w dziejach społeczności wiejskiej było powstanie parafii i poświęcenie na jej potrzeby przeniesionego z Leszczyn zabytkowego, drewnianego kościoła.